Vücutta; kana kırmızı rengini veren hemoglobin maddesini içermesi ve alyuvarın oksijeni akciğerden alıp vücuttaki diğer dokulara taşımasında önemli rol oynaması, hücre ve enzimlerdeki enerji santrallerinde bulunması gibi görevleri vardır. Eğer kandaki demir oranı düşerse anemi yani halk dilindeki adıyla kansızlık meydana gelir.
Vücudumuzda demir minerali üretilmez. Üretilmediği için düzenli miktarda demir almamız gerekir. Vücutta yeterli miktarda demir olmaması durumunda demir içeren besinleri tüketmemiz gerekir. Demire en sık ihtiyaç duyulan dönemler ise gebelik, adet gibi dönemlerdir. Aynı zamanda ergenlik ve büyüme çağındaysanız da sizde demir eksikliği görülebilir.
Çocuklarda demir eksikliğinin en büyük nedeni anne sütü yerine hazır mamalarla beslenmesidir. Yetişkin çağındaki bireylerde ise; çok sık tüketilen çay ve kahve, sosis ve salam gibi işlenmiş maddelerin tüketiminin gereğinden fazla olmasıdır.
Demir eksikliğinin pek çok belirtisi olsa da başlıca belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Son zamanlarda cildinizde solgunluk varsa,
- Kendinizi halsiz ve güçsüz hissediyorsanız,
- Bir işe konsantre olmakta zorlanıyorsanız,
- Ellerinizde ve ayaklarınızda uyuşma varsa,
- Gereksiz yere sinirleniyorsanız,
- Başınız anormal bir şekilde ağrıyorsa,
- Dudaklarınızda normalde olmayan kuruluk ve uçuk gibi durumlar varsa,
- Tırnaklarınız güçsüz olduğu için kırılıyorsa,
- Kulaklarınızda uğuldama ve çınlama varsa,
- Saçlarınız normalden fazla dökülüyorsa, sizde demir eksikliği olabilir.
Eğer ileri derecede bir demir eksikliğiniz varsa; kalbinizde yüksek derecede çarpıntı, toprak ve buz yeme ( duvar kemirme), troitlerde yavaşlama ve huzursuz bacak sendromu görülür. Küçük çocuklarda ise durum biraz daha ciddidir. Çünkü her çocuğun yapması gereken yürüme, oturma ve konuşmada güçlük görülür.
Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Şikayetleriniz doğrultusunda doğru tanı konulur. Doğru tanının konulması sırasında doktorunuza; daha önce yaşadığınız önemli sağlık sorunlarını, genetik faktörlerinizi, kullandığınız ilaçları ve şuanda devam eden bir hastalığınız varsa bilgilerinizi vermeniz gerekir. Bunlar doğrultusunda ve gerekli tetikler ile demir eksikliğine neyin sebep olduğu belirlenecektir. Eğer hastalığınız demir eksikliğini tetiklediyse, o hastalık tedavi edilecektir.
Kadınlarda görülen adetin düzensiz olması da demir eksikliğine yol açar. Bu durumda ilk olarak adet süreci kontrol altına alınıp, hormonal destek verilir. Demir eksikliğinin tedavisinde kullanılan ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlardır. Eğer demir eksikliğinin nedeni bağışıklık siteminizi alyuvarların yapımını durdurmasıysa bu ilaçlara başvurulur.
Sakatat, nohut ve diğer kurubaklagiler, mercimek, börülce, barbunya, bezelye, kuru fasulye, ıspanak, patates, erik, üzüm, soya fasulyesi ( haşlanmış olarak), kabak, yulaf, pekmez, bal ağırlıklı beslenme düzeni demir minerali açısından yüksektir. Demir eksikliğinin önlenmesi isteniyorsa bu besinler ağırlıklı beslenmeniz gerekir.
Demir eksikliğinin engellenmesi için tüketmemeniz gereken bazı besinler vardır. Bu besinler; kepek ve kepekli tahıllar, kahve, siyah çay, kalsiyum tuzları gibi besinlerdir. Demir eksikliği hastasıysanız bu besinleri tüketmekten kaçınmalısınız.
Demir Eksikliğinin Tedavi Edilmediği Durumlarda Ne Olur?
Demir eksikliği tedavi edilmezse hayatı tehdit eden, çok önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Hızlı kalp atışı ve kalp büyümesi, hamilelik sırasında bebeğin normal kiloda olmaması ve erken doğum riski, hastalıklara daha çabuk yakalanma yani bağışıklık sisteminin düşmesi başlıca demir eksikliği sorunlarındandır. Bazı bebeklerin gelişiminin yavaş olması; geç konuşma veya konuşamama, oturup kalkmada yetersizlik ve zekâ geriliği demir eksikliğinin sonucunda görülür. Bazı durumlarda yetişkinlerde huzursuz bacak sendromu görülür.
Demir eksikliği tedavi edilmesi gereken ciddi bir hastalıktır. Bu belirtileri göz önünde bulundurarak doktora gitmelisiniz.